Bugün bir gazetede yer alan haberle ilgili olarak bazı yanlış anlamaların giderilmesi gerekli görülmüştür. Haberde yer alan Karadeniz Sahil Yolu’nun çevre mevzuatı ile ilgili gelişimi aşağıdaki süreç kapsamında gerçekleşmiştir.
09.08.1983 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanunu’nun 10. maddesine göre 07.02.1993 tarihi ve 21489 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği’nin, muafiyetlerle ilgili Geçici 1. Maddesinde “Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce çevre mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat uyarınca yetkili mercilerden izin ve/veya onay alınmış faaliyetlere bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz” hükmü bulunmaktadır. 23.06.1997 tarihinde revize edilen ve 23028 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği’nin muafiyetlerle ilgili geçici maddeleri ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir: Geçici 1. Madde: “07.02.1993 tarihinden önce uygulama projeleri onaylanmış veya çevre mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat uyarınca yetkili mercilerden izin, ruhsat veya onay ya da kamulaştırma kararı alınmış veya ilgili mevzuat gereğince yer seçimi yapılmış veya yatırım programına alınmış veya mevzi imar planları onaylanmış faaliyetlere bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.” Geçici 2. Madde: “Bu Yönetmeliğin yayımından önce güzergâh belirlemesini gerektiren faaliyetlerden ilgili mevzuat gereğince güzergâhı belirlenen veya yatırım programına alınan petrol ve gaz boru hatları, enerji nakil hatları, otoyollar, ekspres yollar, devlet yolları ve il yolları faaliyetlerine bu yönetmelik hükümleri uygulanmaz.”
Bu kapsamda; Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 01.10.1998 tarih ve B091TCK01301/675/3189 sayılı yazısı ile mülga Çevre Bakanlığı’ndan; “Samsun-Ordu-Giresun-Trabzon-Rize-Artvin illerini kapsayan Karadeniz Sahil Yolu ile ilgili projenin, 13.01.1994 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yatırım Programı’nda yer almasından dolayı, 1997 tarihli ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında değerlendirilmesi” talep edilmiştir. Mülga Çevre Bakanlığı’nın 16.10.1998 tarih ve 2810 sayılı yazısı ile de, Karadeniz Sahil Yolu projesinin 1997 tarihli ÇED Yönetmeliği’nin Geçici 2. Maddesi uyarınca ÇED Yönetmeliği hükümlerinden muaf olduğu Karayolları Genel Müdürlüğü’ne bildirilmiştir. Kanun gereği; önceki ÇED Yönetmeliklerinde muafiyeti olan kazanılmış hakların korunma zorunluluğu olduğundan 16.12.2003 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde de geçici madde olarak muhafaza edilmiştir.
Bu nedenle doğal olarak anılan yol ile ilgili Çevre ve Orman Bakanı Sayın Osman Pepe tarafından imzalanmış hiçbir izin ve benzeri onay bulunmamaktadır. Ayrıca, mülga Çevre Bakanlığı döneminde verilen görüşler dışında 08.05.2003 tarihinde kurulan Çevre ve Orman Bakanlığı döneminde de söz konusu yolla ilgili verilmiş hiçbir karar yoktur. İşlemler tamamen mülga Çevre Bakanlığı döneminde tamamlanmıştır. Ayrıca Sayın Osman Pepe’nin proje ile ilgili herhangi bir imzası olmadığı gibi, döneminde kendisinden başka hiçbir yetkili tarafından da verilmiş bir karar yoktur.
Kaldı ki, haberinizde ÇED muafiyeti ile ilgili olarak sorumluluk mevkiinde göstermeye çalıştığınız 58 ve 59’uncu Hükümetler bünyesindeki önce Çevre Bakanlığı, bilahare de Çevre ve Orman Bakanlığı dönemlerinin ilk aylarında sözkonusu yolun kıyı tahkimatı, sanat yapıları, dolguları ve üst kaplamalarının önemli bir bölümü bitirilmiş durumdaydı. Kolayca takdir ve tahmin edilebileceği gibi, proje açısından geri dönülemez noktada olan bir inşaat ile ilgili olarak 58 ve 59’uncu Hükümetler döneminde “inşaat öncesi bir uygulama olan ÇED” ile ilgili bir tasarruftan sözedilemez. Dolayısıyla ÇED süreci; inşaat başlamadan, henüz planlama ve proje safhasında uygulanan bir denetim aracı olduğundan; gerek 58. Hükümet döneminde faal olan mülga Çevre Bakanlığı, gerekse Sayın Osman Pepe’nin Çevre ve Orman Bakanlığı dönemlerinde Karadeniz Sahil Yolu ile ilgili olarak yapılabilecek bir işlem kalmamıştı.
Kamuoyunun bilgisine saygıyla sunulur.
09.08.1983 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanunu’nun 10. maddesine göre 07.02.1993 tarihi ve 21489 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği’nin, muafiyetlerle ilgili Geçici 1. Maddesinde “Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce çevre mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat uyarınca yetkili mercilerden izin ve/veya onay alınmış faaliyetlere bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz” hükmü bulunmaktadır. 23.06.1997 tarihinde revize edilen ve 23028 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği’nin muafiyetlerle ilgili geçici maddeleri ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir: Geçici 1. Madde: “07.02.1993 tarihinden önce uygulama projeleri onaylanmış veya çevre mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat uyarınca yetkili mercilerden izin, ruhsat veya onay ya da kamulaştırma kararı alınmış veya ilgili mevzuat gereğince yer seçimi yapılmış veya yatırım programına alınmış veya mevzi imar planları onaylanmış faaliyetlere bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.” Geçici 2. Madde: “Bu Yönetmeliğin yayımından önce güzergâh belirlemesini gerektiren faaliyetlerden ilgili mevzuat gereğince güzergâhı belirlenen veya yatırım programına alınan petrol ve gaz boru hatları, enerji nakil hatları, otoyollar, ekspres yollar, devlet yolları ve il yolları faaliyetlerine bu yönetmelik hükümleri uygulanmaz.”
Bu kapsamda; Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 01.10.1998 tarih ve B091TCK01301/675/3189 sayılı yazısı ile mülga Çevre Bakanlığı’ndan; “Samsun-Ordu-Giresun-Trabzon-Rize-Artvin illerini kapsayan Karadeniz Sahil Yolu ile ilgili projenin, 13.01.1994 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yatırım Programı’nda yer almasından dolayı, 1997 tarihli ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında değerlendirilmesi” talep edilmiştir. Mülga Çevre Bakanlığı’nın 16.10.1998 tarih ve 2810 sayılı yazısı ile de, Karadeniz Sahil Yolu projesinin 1997 tarihli ÇED Yönetmeliği’nin Geçici 2. Maddesi uyarınca ÇED Yönetmeliği hükümlerinden muaf olduğu Karayolları Genel Müdürlüğü’ne bildirilmiştir. Kanun gereği; önceki ÇED Yönetmeliklerinde muafiyeti olan kazanılmış hakların korunma zorunluluğu olduğundan 16.12.2003 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde de geçici madde olarak muhafaza edilmiştir.
Bu nedenle doğal olarak anılan yol ile ilgili Çevre ve Orman Bakanı Sayın Osman Pepe tarafından imzalanmış hiçbir izin ve benzeri onay bulunmamaktadır. Ayrıca, mülga Çevre Bakanlığı döneminde verilen görüşler dışında 08.05.2003 tarihinde kurulan Çevre ve Orman Bakanlığı döneminde de söz konusu yolla ilgili verilmiş hiçbir karar yoktur. İşlemler tamamen mülga Çevre Bakanlığı döneminde tamamlanmıştır. Ayrıca Sayın Osman Pepe’nin proje ile ilgili herhangi bir imzası olmadığı gibi, döneminde kendisinden başka hiçbir yetkili tarafından da verilmiş bir karar yoktur.
Kaldı ki, haberinizde ÇED muafiyeti ile ilgili olarak sorumluluk mevkiinde göstermeye çalıştığınız 58 ve 59’uncu Hükümetler bünyesindeki önce Çevre Bakanlığı, bilahare de Çevre ve Orman Bakanlığı dönemlerinin ilk aylarında sözkonusu yolun kıyı tahkimatı, sanat yapıları, dolguları ve üst kaplamalarının önemli bir bölümü bitirilmiş durumdaydı. Kolayca takdir ve tahmin edilebileceği gibi, proje açısından geri dönülemez noktada olan bir inşaat ile ilgili olarak 58 ve 59’uncu Hükümetler döneminde “inşaat öncesi bir uygulama olan ÇED” ile ilgili bir tasarruftan sözedilemez. Dolayısıyla ÇED süreci; inşaat başlamadan, henüz planlama ve proje safhasında uygulanan bir denetim aracı olduğundan; gerek 58. Hükümet döneminde faal olan mülga Çevre Bakanlığı, gerekse Sayın Osman Pepe’nin Çevre ve Orman Bakanlığı dönemlerinde Karadeniz Sahil Yolu ile ilgili olarak yapılabilecek bir işlem kalmamıştı.
Kamuoyunun bilgisine saygıyla sunulur.
Yorumlar
Yorum Gönder